κάποτε οι ασυναρτησίες μου φαίνονταν όμορφες
αλλά σου λέω
φόραγαν κουρέλια και έπιναν κρασί.
Βασίλης Ιγγλεζάκης
Καθώς στολίζουμε τα πλαστικά μας δέντρα για τα Χριστούγεννα, η φύση ντύνει στα μαύρα τα δικά της.
*Η Μοσφιλιά έχει καθοριστεί για το 2010 ως το «Δέντρο της Χρονιάς» από το Τμήμα Δασών.
Σήμερα τάφηκε ο υπερρεαλιστής ποιητής Έκτωρ Κακναβάτος.
Όπως είχε πει σε μια συνεντευξή του, του άρεσε ο υπερρεαλισμός γιατί του άρεσε να τη λέει στο σύστημα
Poster for "Murderer, Hope of Women" 1908)
The Cotton Picker, 1908
Αντόνιο Σκαρμέτα, Ο Ταχυδρόμος του Νερούδα, Μετάφραση: Λήδα Παλλαντίου, εκδόσεις Ωκεανίδα
Κάτω απ΄το χείλι μου, το δικό της
Κάτω απ΄το χείλι μου, το δικό της, σαν φωτιά και χόβολη,
οι μπούκλες της μεταξωτές σαν την πιο γλυκιά αμαρτία
- κι ολόγυμνος ο ώμος
ολόλευκος
η καμπύλη σκιά
διεγερτική
του βλέμματός της:
κι άλλο φιλί ακόμα
κι άλλο
κι άλλο
- τι μυρωδιά μανόλιας το εύοσμο στήθος της!
Για τον Εμπεδοκλή γένεση και φθορά δεν υπάρχει, αλλά παράλληλα και καθένα από τα όντα γεννιέται, φθείρεται, μεταβάλλεται, και γενικά οι καταστάσεις στο σύμπαν εναλλάσσονται αδιάκοπα. Ως προς την ποιότητα δέχεται διάφορες στοιχειώδεις ουσίες, αγέννητες, άφθαρτες, αμετάβλητες, ¨ριζώματα πάντων¨ όπως τα αποκαλεί. Είναι τέσσερα: πυρ, αιθέρας, νερό και γη, με τα μυθολογικά τους ονόματα Ζεύς, Ήρα, Αιδωνεύς και Νήστις.
Οι τέσσερις ρίζες των θνητών συνίστανται στην προσφορά ζωής (γη) και στην προσφορά θανάτου (αέρας), συνίστανται στην κρυφή φωτιά που σπιθοβολάει ζωή (πύρ) και στο κρυφό δάκρυ ως σημάδι της επίγειας ρευστότητας (ύδωρ). Αυτά τα τέσσερα ριζώματα καταδείχνουν ότι η ζωή έχει τις ρίζες της και στον θάνατο, και είναι σ΄αυτόν εξίσου γερά θεμελιωμένη όσο και στη γη ως φορέας ζωής.
Η φιλότης ενοποιεί τον κόσμο, ενώ το νείκος μετατρέπει την ενότητα σε πολλαπλότητα. Το τέρμα είναι αφενός η τέλεια ένωση και αφετέρου ο τέλειος χωρισμός, μέχρις ότου μετατραπεί η κατάσταση σε μια νέα κίνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Η ζωή του κόσμου είναι κυκλική σε μια ατελεύτητη επανάληψη. Και διαγράφεται ως: 1) η παντελής ένωση, 2) η μετάβαση των στοιχείων στο χωρισμό, 3) ο παντελής χωρισμός των στοιχείων, 4) η επάνοδος στην ενότητά τους.
Την κοσμογονική αρχή από την ανάμειξη όλων των στοιχείων ο Εμπεδοκλής την ονόμασε Σφαίρον. Σε αυτόν δεν υπάρχει κίνηση αλλά κάποια μακάρια ευδαιμονία.
Κατά ανάλογο τρόπο, ένα παιδί, σε πολύ μικρή ηλικία, περιμένει από άψυχα αντικείμενα να ανταποκριθούν στις εντολές του. Από την άλλη πλευρά, θα αισθανόταν μεγάλη έκπληξη και τρόμο αν πράγματι το έκαναν. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται να διερωτάται αν κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί. Η μαγική σκέψη και η πρακτική εμπειρία για το τι είναι δυνατό και τι δεν είναι, μοιάζουν να συνυπάρχουν η μία δίπλα στην άλλη.
Παραμένει κάποιο υπόλοιπο μαγικής σκέψης στους ενήλικες;
Φαίνεται ότι η μαγική σκέψη διατηρείται ακόμα και στους ενήλικες, παρά το ότι η πρακτική εμπειρία και η λογική εξάσκηση τους υποδεικνύουν ότι κάποια πράγματα δεν μπορούν να συμβούν. Η μαγική σκέψη κατά αυτό τον τρόπο μπορεί να σημαίνει τη διαδικασία που επιτρέπουμε σε μια επιθυμία ή ένα συναίσθημα να μας πείσει ότι κάτι είναι αληθινό, ενώ η λογική μας υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο. Για παράδειγμα πιστεύουμε ότι με βάση το ωροσκόπιο μας, μπορεί να γνωρίσουμε τον έρωτα…
Διάφορες παρατηρήσεις του παραπάνω είδους, αποτελούν ένδειξη ότι, στην πραγματικότητα, η παιδική σκέψη δεν υπερνικάτε ποτέ, αλλά απλά καλύπτεται από την αυστηρή εξάσκηση σε ορθολογική σκέψη, που υφίσταται κάθε παιδί στην κοινωνία που μεγαλώνει.
Το γεγονός ότι η ¨μαγική ¨ και η ¨πρακτική¨ σκέψη μπορούν να συνυπάρχουν ακόμα και σε ενήλικες, τεκμηριώνεται από πολλά καθημερινά παραδείγματα. Για παράδειγμα, μας τρυπάει λάστιχο στο δρόμο, τότε κατεβαίνουμε από το αυτοκίνητο, βρίζουμε το ελαστικό, το δίνουμε λίγες κλοτσιές έτσι ώστε να το τιμωρήσουμε! Αφού ηρεμήσουμε, βγάζουμε το ανταλλακτικό και το αλλάζουμε!
Αυτές οι παρατηρήσεις συνεπάγονται ότι αυτά που φαίνονται ως φυσιολογικά στάδια εξέλιξης του νοητικού συστήματος, είναι μάλλον αποτέλεσμα της επιβολής ενός ορισμένου τρόπου σκέψης στο παιδί.
Προτεινόμενα βιβλία:
Ιωάννης Κιουστελίδης, Ο μηχανισμός της νόησης, Εκδόσεις Παπασωτηρίου